Soms lijkt niets te lukken, stapelen de obstakels zich op en lijkt een doel dat je jezelf gesteld hebt steeds verder uit het zicht te raken.
Het moment waarop je de handdoek in de ring dreigt te gooien, komt steeds dichterbij. Je bent zelf je grootste vijand geworden bij het maken van een opdracht, bij het nemen van een belangrijke beslissing of het oplossen van een probleem.
Dat heb je niet altijd door. Het gebeurt onbewust en is vaak een reactie op bijvoorbeeld angst, omdat je bang bent om te falen, omdat je niet weet wat er daarna te gebeuren staat, uit angst voor het onbekende, door een gebrek aan zelfvertrouwen of omdat je perfectionistisch bent.
Er zijn tal van uitingsvormen voor zelfsabotage. De belangrijkste is uitstelgedrag.
Uitstelgedrag
We beschermen ons zelfbeeld als zinnige, redelijke en autonome mensen graag met de gedachte dat later – dus nu nog niet – een beter moment is. Door het vooruitschuiven van daadwerkelijk- en concreet gedrag hoeven we het ongemak van het onbekende, het spannende en het onzekere daarvan niet te ervaren.
Het uiteindelijke resultaat werkt echter averechts.
Immers, al die tijd dat je iets naar voren schuif of doorgaat met iets relatiefs prettigs ( beschermen van het zelfbeeld door uit te stellen ) wat eigenlijk ‘niet goed’ voor je is, blijft het toch ergens frustrerend in je achterhoofd zitten, terugkomen en knagen.
Neem een besluit, linksom of rechtsom; dát geeft energie. Of je doet het of je doet het niet, maar blijft jezelf niet pijnigen.
Of doen … óf er nooit meer over zeuren. Niet beide niet; niet doen en er wél over blijven zeuren.
Zet bij doen concreet die eerste ( kleine ) stap en het pad volgt vanzelf.
Hoe nu herken je vormen van zelf sabotage?
- Je hebt te weinig vertrouwen in je eigen kunnen en komt daarmee tot weinig.
- Je durft de controle niet uit handen te geven en om hulp te vragen.
- Je stelt telkens uit en komt je beloften niet na.
- Je bent perfectionistisch.
- Je hecht teveel waarde aan het oordeel van anderen en komt daardoor niet tot actie.
- Je maakt iedere keer dezelfde fout en trapt in dezelfde valkuil.
- Je rationaliseert; je praat jezelf goed | je overtuigt jezelf van je eigen gelijk | je maakt jezelf graag wat wijs.
- Je steekt je kop in het zand; je wilt het probleem niet horen of niet zien.
- Je houdt teveel vast aan je eigen systeem.
- Je bent overbezorgd; angst weerhoud je ervan de juiste dingen te doen.
- Je bent te weinig bezorgd; je doet onverantwoorde dingen.
- Je bent te kritisch naar jezelf waardoor er een angst ontstaat die verlamt.
- Je staat jezelf niet toe te leren door pijn en plezier; je houdt vast aan wat er is.
- Je denkt dat je het niet waard bent om van je problemen af te komen
- Je verzint smoesjes; “… geen tijd is… “, is trouwens het slechtste wat je kunt bedenken.
- Je bent gehecht aan je probleem, het geeft zekerheid en kunt het niet loslaten.
- Je koestert je in de slachtofferrol.
- Je bent overtuigd van je eigen (negatieve) conclusies en interpretaties.
- Je wordt geleid door ‘ziektewinst’. Dit is (on)bewust voordelen van je ziekte, klachten en problemen ervaren.
- Je hebt de neiging negatieve situaties aan te trekken.
- Je wijst jezelf af in diverse uitingsvormen.
- Je maakt denkfouten (bv.: iedereen moet mij ook altijd hebben, iedereen is tegen mij, dat kan ik toch niet ).
- Je verdringt het probleem en ontkent het bestaan ervan.
- Je schiet in de verdediging, gaat in het verzet, valt aan en reageert agressief.
Gelukkig zijn er manieren om je bewuster te worden van die zelfsabotage, in de hoop dat je jezelf minder in de weg zit en constructief aan een opgave | opdracht | probleem werkt.
Wat is jouw trukendoos? Hoe saboteer jij jezelf?
Zoek de hulp van een coach. Juist je zelfsabotage maakt dat je het niet of heel moeilijk alleen kunt.
Hij focust bij de oplossing op onderstaande punten en helpt je bij het confronteren met je angsten, helpt je je zelfvertrouwen te versterken, helpt je bij het durven doen en fouten te maken en helpt je met het tackelen van je controle strategieën.
Dit kun jij zelf al doen
# 1 Begin met je af te vragen hoe graag jij iets wilt.
Als je niet op zijn minst 5 zwaarwegende redenen kunt verzinnen waarom jij iets structureels in je leven wilt veranderen ( bv. 10 kilo afvallen, een eigen bedrijf beginnen, een cursus Spaans gaan doen ) dan is het de vraag of je het écht wel wilt.
# 2 Zorg ervoor dat je ook echt gaat beginnen en hanteer de ‘5-minuten-regel’ voor ieder doel, iedere verandering die je voor ogen hebt.
Dit heb je nodig:
- Jezelf.
- 5 minuten van je tijd:
Investeer slechts 5 minuten per dag in je doelstelling. Dit heeft twee grote voordelen. Allereerst is de drempel zeer laag om te beginnen ( maar 5 minuten ) en ten tweede ga je bijna altijd door na die 5 minuten.
- Een beloning:
Het begin is het belangrijkst. Daarna is het slechts een kwestie van doorzetten en gewoontevorming. Beloon jezelf voor je goede gedrag door hardop tegen jezelf te zeggen: ” Goed zo! Ik ben trots op je.” Klinkt vreemd, maar werkt verdommus.
# 3 Identificeer het probleem en wees vooral eerlijk naar jezelf
Neem afstand van jezelf om naar het hele plaatje te kijken. Als er een specifiek doel is dat je bereiken wil, kan het voorkomen dat je redenen probeert te bedenken waarom het niet zou kunnen lukken. Kijk eens naar de ware obstakels. Of zijn het toch je eigen onzekerheden? Is het je perfectionistische inslag, is je doelstelling nog vaag?
# 4 Evalueer pas nadat je het hebt gedaan
Wil je van uitstelgedrag afkomen? Dan moet je stoppen met het voorspellen van de toekomst en gewoon beginnen en pas nadat je de klus geklaard hebt de balans opmaken.
Vaak (over)analyseer je voordat je ook maar één stap hebt gezet. Of misschien heb je al wel stappen gezet, maar raak je tussendoor aan het twijfelen.
Je kunt pas iets evalueren wanneer je het daadwerkelijk hebt gedaan.
Stop dus met het voorspellen van de toekomst en begin gewoon.
# 5 Stop met focussen op de negatieve aspecten
Blijf je in beelden welke positieve kanten er zijn die je energie en motivatie geven. Die motivatie brengt je dichter bij je doel. Als je vastloopt, bedenk dan dat het tijd kost om dingen gedaan te krijgen. Zoek inspiratie, lees je in in het onderwerp of vraag om hulp. Houd vol.
# 6 Wees zelfverzekerd over wie je bent en wat je kan bereiken
Je bewust zijn van je sterke punten is belangrijk. Maak desnoods een lijst hiervan om jezelf eraan te herinneren als je dat nodig hebt. Het kan best een oppepper geven om jezelf even door een positieve bril te bekijken.
# 7 Laat de angst om te falen niet winnen
Niemand vindt falen leuk. Je wil niet falen, maar dit moet er niet de oorzaak van worden dát je faalt. Het hoort bij het leven en je kan ervan leren; dan wordt falen winst. Kom dus uit je comfort zone en probeer het gewoon. Doe!
# 8 Wees niet te streng voor jezelf
Gaat het even stroef, met horten en stoten? Stop even, neem een pauze en denk na. Je hoeft niet perfect te zijn of alle antwoorden te hebben. Geef jezelf de ruimte om te groeien en pas op de plaats te maken.
# 9 Neem zelf de controle over je leven
Niemand anders dan jijzelf is verantwoordelijk voor jouw leven. Jij hebt de controle over je eigen (re)acties. Het is gemakkelijk om anderen de schuld te geven van de dingen in ons leven waar we niet blij van worden. Het blijft lastig om te erkennen dat we ons zelf soms in vervelende situaties plaatsen. Toch ben jij de enige die daar verandering in kan brengen. En soms komt de motivatie van iets of iemand anders, maar het is aan jou wat je ermee doet.
# 10 Ben bereid om af te zien en te dulden
Vorm de situatie zo om dat de kans van slagen het grootst is. Sta bv. een uur vroeger op. Meldt als stok achter de deur aan je omgeving wat je gaat doen. Haal geen chips in huis als dat je zonde is. Sluit een abonnement af bij een fitnesscentrum.
# 11 Observeren is de sleutel
Alle vragen die je hebt zodra er twijfels in beeld komen, kunnen worden beantwoord nadat je een goed beeld hebt gekregen van de gehele situatie. Daarom is het goed om altijd je ogen goed open te houden en je bewust te zijn van alles wat meespeelt.
# 12 Wees eerlijk
Geef toe dat je tegen moeilijkheden aanloopt. Weet dat dit geen teken van zwakte is en dat we allemaal weleens vastlopen. Stop met ervan weg te rennen en neem de uitdaging aan, ook als je weet dat het een pittige opgave wordt. Het moment dat je realiseert dat je problemen hebt, is de dag dat je begint uit te zoeken wat je hieraan kan doen.
# 13 Wees flexibel
Mogelijk merk je tijdens dit proces dat je doelen niet helemaal meer kloppen of passen. Wees flexibel en kijk wat je eraan kan veranderen.
# 14 Ga na of je gedachten-woorden en handelen congruent zijn > in dezelfde richting wijzen.
# 15 Blijf oefenen
Alle belangrijke dingen in het leven vergen tijd en oefening. Het kost moeite, al is dat snel vergeten als je je doel eenmaal hebt bereikt. Elke keer dat je iets probeert, groei je van die ervaring. Daardoor word je een betere versie van jezelf.
# 16 LAAT JE COACHEN
Juist jouw zelfsabotage maakt dat je het niet of heel moeilijk alleen kunt. Het doet me goed je te mogen helpen. Ik focus bij de oplossing op je belemmerende patronen en blokkerende opvattingen en help je bij het confronteren met jouw obstakels. Ik help je je zelfvertrouwen te versterken en help je bij het durven doen en risico nemen.
Samen tackelen we je controle strategieën voor meer rust, energie en zelfvertrouwen.
Last but not least.
Schroom niet, bij serieuze twijfel, je hart te volgen want dat klopt … en doe. Wetenschappelijk is aangetoond dat je hart vijf maal meer signalen naar je brein stuurt dan andersom. Je hart is je emotionele centrum. Het is een fijngevoelig instrument dat haarscherp aanvoelt wat bij je past en wat niet.
Als je door de bomen het bos niet meer ziet dan weet je hart het. Voordat je een dus belangrijke keuze maakt of een beslissing neemt is het belangrijk om ook en vooral contact te maken met je hart en naar je gevoel te luisteren.
Iedere hartslag brengt je weer terug op je oorspronkelijke levenspad, dichter bij jezelf, je authenticiteit en dat wat je werkelijk wilt en ook in gedrag laat zien.
